Yerleştirme sanatının 20. yüzyıldaki en önemli temsilcilerinden Bulgar sanatçı Christo’nun ölümünden önceki son projesi Paris’teki Zafer Takı’nı (Arc de Triomphe) mavi bir dokuyla kaplamaktı. Sanatçının yarım kalan projesi Eylül ayında hayal olmaktan çıkıyor.
Eşi Jeanne-Claude ile birlikte ürettiği işler ile binaları, ağaçları, adaları ve köprüleri giydiren Christo’yu kaybedeli tam bir yıl oluyor. 1983’te Florida’da “Çevrilmiş Adalar” (Surrounded Islands) adını verdiği işle, 11 ada çevresine, yaklaşık 600 bin metrekarelik pembe renkli yüzer örtü yerleştiren, eşi ile birlikte 1985’te Paris’teki Pont-Neuf ve 1995’te Berlin’deki Reichstag gibi ikonik yapıları kumaşla saran, 2005’te New York’taki Central Park’a safran rengindeki kumaşlardan oluşan 7 bin 500 kumaş kapı koyan sanatçının son projesi Paris’teki Zafer Takı’ydı. Sanatçının istekleri doğrultusunda bu işin tamamlanıp belirlenen tarihte (en geç 18 Eylül) açılacağı duyuruldu. Mavi giydirilmiş tak Christo’nun tüm diğer işleri gibi geçici olacak ve 3 Ekim’de sökülecek.
Christo, Paris’teki Arc de Triomphe anıtını 2019’da gümüş mavi ile saracağını duyurmuştu. Bu iş için 25 bin metrekarelik geri dönüşümlü polipropilen kumaş ve 7 bin metrelik kırmızı ip kullanılacak. Çok sayıda işçi 49.5 metre uzunluğundaki Arc de Triomphe’yi (Zafer Takı) sarmak için güçlerini birleştirecek.
Kendi finanse etmek istedi
Champs-Élysées‘de bulunan yapı, dünyanın en çok tanınan anıtlarından biri. Sanatçı bu projesinin çizimlerini ilk kez 1962’de gençken yaptığını açıklamış ve “Centre Pompidou ve Centre des monuments nationaux ile yakın işbirliği içinde, Paris’te geçici bir sanat eseri oluşturacağız” diye projesini duyurmuştu.
Diğer geçici sanat eserlerinde olduğu gibi, Christo, Arc de Triomphe projesini de bizzat finanse etmek için 1950’lerde ve 1960’larda yaptığı küçük ölçekli modelleri, çizimleri ve kolajlarını satışa çıkarmıştı.
Onun için özgürlük esastı
Christo binaları giydirmeye başlamadan önce sanatının ilk yıllarında kutu, şişe gibi objeleri paketleyerek dikkat çekiyordu. “Paketleme sanatçısı” tanımını reddeden Christo, hiçbir zaman için bina ve nesnelerin şeklini değiştirmedi, üstlerini örterek izleyende merak uyandırmayı hedefledi. Bulgaristan’dan kaçan Christo için özgürlük esastı. Bağımsız kalabilmek için büyük projelerinin maliyetini çizimlerini ve ürettiği nesneleri satarak karşıladı.
2017 yılında Colorado’da planladığı “Over the River” (Nehrin Üstünde) projesini ABD Başkanı Donald Trump’ı protesto ederek, gerçekleştirmedi. New York Times gazetesine verdiği demeçte, “Bize burayı kiralayan ABD hükümeti, arazi ona ait. Bu kiracının yararına olacak bir projeyi gerçekleştiremem” demişti.