Bilimkurgu filmleri yapay zekalar konusunda genelde geleceğimizi iyi görmeyip kötümser bir tavır sergilerler. 7 filmde iyi ve kötü yapay zekaları sizin için derledik.
1900’lü yılların başından beri sanal gerçeklik ve yapay zeka insanların aklını kurcalayan bir konu oldu. Yapay zekanın adı ilk olarak 50’li yıllarda konulsa da bundan önce birçok film ve kitap, robotları ve insan yapımı makineleri konu almıştı. Günümüzde gelişen giyilebilir teknolojiyle birlikte sanal gerçekliğin yeni kuşakların ve kültürlerin şekillenmesinde önemli bir pay sahibi olacağı öngörülüyor.
Doğal olarak yapay zeka ve artırılmış sanal gerçeklik geçmişten günümüze bilimkurgu sinemasının vazgeçilmezlerinden haline geldi. Şimdi kötü niyetlisinden, en zor durumda yardımcı olanına, sevimlisinden, çirkinine yapay zeka ile şekillenmiş dünya sineması filmlerinden bir seçki sunuyoruz.
1- 2001: A Space Odyssey (1968)
2001: A Space Odyssey’deki HAL 9000, birçoğumuzun rüyasına girebilecek kadar korkunç kararlara imza atmış bir süper yapay zekâ. Sizinle satranç oynayabilir, konuşabilir fakat aynı zamanda sizi uzayın derinliklerinde öldürebilir de.
Filmdeki yapay zekânın insan severlik metresi: ●●○○○
2- Moon (2009)
3 yıllık kontla aya gönderilip büyük bir kandırmacanın içinde olduğunuzu öğrenseniz ve etraftaki tek konuşabildiğiniz, arkadaşlık kurabildiğiniz kişinin bir robot olduğunu bilseniz ne hissederdiniz?
Bu robotu House of Cards’ın acımasız başkanı Kevin Spacey seslendiriyorsa pek sorun olmayabileceğini düşünebilirsiniz. Neyse ki birçok bilim kurgu filmindeki yapay zekânın aksine GERTY oldukça uyumlu ve insanı sağlığını öncelikli olarak görüyor.
Filmdeki yapay zekânın insan severlik metresi: ●●●●●
3- Terminator (1984)
“Skynet” adlı yapay zekânın gelecekteki robot öncülüğündeki dünya işgalini durdurabilecek tek kişi var. Ve o kişi senin oğlun Sarah Connor.
Bilim kurgu sinemasının kült film serilerinden olan Terminatör serisi hep ikinci filmiyle anılsa da aslında serinin başlangıcı olan 1984 yapımı ilk film serinin geleceğini belirleyen niteliktedir. Havalı ve henüz Kaliforniya valisi olmamış Arnold Schwarzenegger filmde kötü niyetli robotumuzu oynar. Sarah Connor’ı kurtarabilecek tek kişi yine gelecekten 1984’e gelen Kyle Reese’dir ve Kyle aynı zamanda John Connor´ın yani gelecekteki Anti-Skynet hareketinin komutanın babasıdır.
Filmdeki yapay zekânın insan severlik metresi: ○○○○○ (Filmin adı yokedici bir kere)
4- Blade Runner (1982)
“İnsanlık kendini yarattı, şimdi bu onun problemi” filmin cümlesi. “Replika” adı verilen neredeyse birebir insan görünümünde olan yapay zekâlar dünyaya dönerek kendi yaratıcılarını bulmaya çalışıyorlar. Blade Runner, Ridley Scott’ın Alien’ından sonra en çok bilinen filmi. İlginç konusu ve gününden ileri görsel efektleriyle 2019 Los Angeles’ını, Uzakdoğu kültürünün gelecekte dünya kültürü haline geleceğini öngörerek filmi farklı bir distopikliğe taşıyor. Alien’da olduğu gibi anne, çocuk ve yaratıcı üçgenin de seyreden film, dönemin ve günümüzün izleyicilerinden epeyce yüksek bir not almış durumda almış durumda.
Filmdeki yapay zekânın insan severlik metresi: ●●○○○
5- Her (2014)
İşte yapay zekâya farklı bir bakış açısı. Genel olarak kısa filmleri, video klipleri ve belgeselleriyle tanınan Spike Jonze’un, günümüzü tartarak gelecekte bilgisayar programları ve yapay zekânın sosyal çevremize nasıl bir etkide bulunabileceğini düşünüp yarattığı Her’ü aslında sıradan bir romantik film olarak nitelendirebiliriz. Buradaki tek fark filmin başrolündeki Theodore’un, bir yapay zekâ bilgisayar programı sevgiliye sahip olması. Tabi bu programın iyi niyetli ve ya kötü niyetli olmasını değerlendiremiyoruz. Spoiler olmasın.
Filmdeki yapay zekânın insan severlik metresi: Acı çektiriyor diyelim biz buna.
6- Tron (1982)
Disney’in epeyce bel bağladığı, bir blockbuster olması için çabaladığı ama döneminde çok da tutmamış olan Tron, bir sanal gerçeklik ortamında geçiyor. Kevin Flynn bir bilgisayar hackerıdır ve bir şekilde bir oyunlar evrenine hapsolur. Bu evren ona karşı pek dostane bir tavır içerisinde olmaz ve işler burada karışır.
Filmdeki yapay zekânın insan severlik metresi: ●●●○○ (iyisi de var, çok kötüsü de)
7- Interstellar (2014)
Interstellar, geçtiğimiz senenin en filmlerinden biri olmaya aday. Dünya artık toz fırtınalarından ve iklim değişikliklerinden dolayı yaşanmaz bir hale gelmiştir. Dünyanın kurtuluşu olarak Satürn’ün yakınında açılmış olan bir karadelik görülür. Hükümetler düşmüş ülke birlikleri bozulmuş fakat bir kaos ortamı oluşmamış aksine daha bütünleştirici sosyalizme yakın yeni bir sisteme geçilmiştir. Dünyadan bu karadeliğe gidebilecek tek bir gemi ve onu sürmesi için güvenilecek tek kişi vardır.
Gelelim filmdeki yapay zekâya. Bu evrende robotlar o kadar gelişmişlerdir ki bir insan zekâsına ve espri anlayışına sahiplerdir. Görünüm olarak bir android değillerdir. Tasarım rahat hareket edebilecek şekilde yaratılmıştır ve alışık olduğumuz insansı robot biçiminden uzaktırlar. Unutmadan ekleyelim, TARS ve CASE epeyce uysal ve insan yanlısıdırlar.
Filmdeki yapay zekânın insan severlik metresi: ●●●●●