Masamune Shirow’un 1989’da yazmaya başladığı mangadan uyarlanan 1995 yapımı Ghost in the Shell (GIS) karşımıza Scarlett Johansson’ın oynadığı bir Hollywood yapımı olarak çıktı. Filmin daha haberleri düşer düşmez tartışmalar başladı. Oyuncu seçimi başta olmak üzere, kültün yeniden çekilmesi büyük soruları beraberinde getirdi.
Hollywood Ghost in the Shell’in hikayesine bir şey katabiliyor mu?
Gordon R. Dickson’ın yazdığı Necromancer (1962), Ridley Scott imzalı Bladerunner (1982), Ghost in the Shell’in orijinali ve Matrix (1999) gibi yapımların üzerinden geçen zamana baktığımızda, 2017 tarihli bu filmin elinde yeni bir şeyler söyleme fırsatı olduğunu düşünüyoruz. Fakat fimin yönetmeni Rupert Sanders yeni fikirler üretmektense, animeyi neredeyse birebir kopyalamayı seçiyor. Sanders, filme animede olmayan bir duygusal bağ hikayesi, jenerik bir ‘kötü adam’ ve seyirciye konuyu heceleyerek anlatan bilim insanları koymayı yeterli buluyor. Bu yaklaşıma orijinal animenin bir cümlesi aslında çok güzel cevap veriyor:
“Kopyalar, çeşitliliğe ve orijinalliğe yol açmaz, yaşam ancak çeşitlilik ile sürebilir. Bu gerektiğinde kendini feda edebilmeyi seçemeyi de içerir.”
Sanders orijinal filmi dikkatli izleseydi, ya yeni bir şey üretmesi ya da kendisini feda etmesi gerektiğini anlardı ama bunun yerine felsefesi Taklit en samimi iltifattır”dan öteye gidemiyor.
Aslında filmin, bu kadar ikonik bir animenin üzerine koymasını ya da orijinali kadar yenilikçi olmasını beklemek biraz da haksızlık. Ama daha bu sene izlediğimiz Westworld de hepimizin yakından bildiği konuları işliyordu ve 1973 yapımı bir filmin üzerine kurulu bir senaryosu vardı. Nolan’lar bu duruma harika bir çözüm buldu. Seyirciyi bilim kurgu öğeleriyle değil, o dünyanın içinde kurulu olan bir bulmaca ile ekrana bağladı. GIS’in de benzer bir mantalite ile kendine yeni bir yol açmaya çalışabilirdi.
Ghost in the Shell’in gişede başarılı olması ne anlama gelir?
Sinemayla ilgilenen herkesi korkutan soru aslında bu. Marvel ve DC uyarlamalarının gişede getirdiği başarıdan sonra tüm prodüksiyon şirketleri beş-altı serilik yüksek gişeli filmler üretme peşinde gidiyor. Bu hafta vizyona giren Power Rangers (altı film olacağı söyleniyor), tekrar çekilen Alien (Ridley Scott altı tane daha film çekebiliriz dedi), Ubisoft’un Assassin’s Creed denemesi gibi birçok yapımı bu duruma örnek gösterebiliriz, GIS de seri olmaya aday yapımlardan biri. GIS eğer gişede aradığı başarıyı bulursa, Hollywood’un sulandırarak seyiriciye sunduğu animelerin sayısında büyük bir patlama olacak. Bir kitabın ya da bir çizgi-roman’ın uyarlamasındansa kült filmlerin uyarlaması kendi içinde tehlikeler arz ediyor. Mesela şu an Romeo & Juliet’in WhatsApp yazışmaları ve smiley’lerle uyarlanmış halini internette bulabiliyorsunuz, romanın bu halini okuyan birisinin geri dönüp orijinal romanı okuma oranının da düşük olacağını tahmin edebiliriz. Sinema tarihinde yer etmiş böylesi filmleri Hollywood çemberine sokmak da aynı etkiyi yaratabilir.
Kilit soru!
Gelelim yazının başlığında sorduğumuz soruya. Film görsel açıdan gayet iyi, oyuncular arasında özellikle Takeshi Kitano (evet yönetmen olan) filmin, orijinalin önüne geçebildiği tek nokta. Fragmanda da gördüğümüz Geisha tasarımları harika. Eğer orijinal filmi seyretmediyseniz ya da unuttuysanız filmin sizin için keyifli geçeceğini söyleyebilirim. Öldürecek 2 saatiniz varsa izlemeye değer. İzleyecek olanlara tavsiyem Imax’i tercih etmeleri olacak.
Scarlett Johansson seçimi yerinde mi?
Kaçıranlar için hatırlatayım, filmin öncesinde, Japonya’dan çıkan bir hikayede bir beyaz Amerikalı’nın oynaması eleştirilmiş, hatta haftalarca tartışılmıştı. Bu konuyu tartışan insanlar filmi izlerlerse herhalde kendilerinden utanırlar. Bu tarz gereksiz tartışmalar filmlerin içeriğinin önüne geçiyor ve asıl defoların konuşulmasını engelliyor. Aynı şeyi tamamı kadın oyuncularla yeniden çekilen Ghostbusters’da da görmüştük. Kısaca hem Johansson gayet iyi bir performans sergiliyor hem de o karakterin görüntüsünün hiç bir önemi yok, siyahi bir oyuncu bile bu rol için seçilebilirdi.